. .Στην ομιλία μου για την πειθαρχία, επέτρεψα στον εαυτό μου να αμφισβητήσει το σωστό των γενικά παραδεδεγμένων τότε θέσεων που έλεγαν πως η τιμωρία δημιουργεί σκλάβους, πως είναι αναγκαίο να δώσεις απόλυτη ελευθερία στις δημιουργικές δυνάμεις του παιδιού, πως πρέπει να στηρίζεσαι στην αυτοοργάνωση και στην αυτοπειθαρχία. Πρόλαβα το αναμφισβήτητο για μένα συμπέρασμα πως, δίχως τη δημιουργία κολεκτίβας με τα όργανά της, δίχως τέτοιες παραδόσεις και δίχως ανάλογη πείρα ζωής και δουλειάς, ο παιδαγωγός έχει το δικαίωμα και πρέπει να μην αρνείται τα μέτρα του καταναγκασμού. Απαίτησα τη διαπαιδαγώγηση ατσάλινου, δυνατού ανθρώπου που να μπορεί να κάνει και δύσκολες και δυσάρεστες δουλειές, όταν το ζητάει το συμφέρον της κολεκτίβας. .