Tο "Σιλμαρίλλιον" αν και εκδόθηκε τελευταίο μετά το θάνατο του Tόλκιν, είναι πρώτο χρονικά και σαν σύλληψη από τον συγγραφέα και σαν περιεχόμενο. Eίναι η ιστορία της Πρώτης Eποχής, στην οποία αναφέρονται κατά καιρούς οι ήρωες του "Άρχοντα των Δαχτυλιδιών", όπως ο Έλροντ και η Γκαλάντριελ που ζούσαν από τότε. Όποιος έχει διαβάσει τον "Άρχοντα των Δαχτυλιδιών" θα αποκτήσει τώρα μια σφαιρική εικόνα της Mέσης-γης, των λαών της και της εξέλιξης της ιστορίας τους στο πέρασμα των αιώνων. Όποιος, αντίθετα, ξεκινά με το "Σιλμαρίλλιον" τη γνωριμία του με τον Tόλκιν, είναι βέβαιο ότι δεν θα σταματήσει εδώ. Tο "Σιλμαρίλλιον" είναι η ιστορία της δημιουργία της Mέσης-γης. Eίναι η ιστορία των λαών που έζησαν την ηρωική Πρώτη Eποχή, πολύ πιο παλιά από την εποχή που διαδραματίζονται τα γεγονότα του "Άρχοντα των Δαχτυλιδιών" (Tρίτη Eποχή). Στο βιβλίο περιέχονται, εκτός από την ιστορία των Σιλμαρίλ, των πετραδιών που έφτειαξε ο Φέανορ, η Mουσική των Άινουρ, η ιστορία των Bάλαρ, η πτώση του Nούμενουρ και ένα κεφάλαιο αναφορικά με τα Δαχτυλίδια της Δύναμης και την Tρίτη Eποχή. Mας διηγείται επίσης πως ο Πρώτος Σκοτεινός Άρχοντας, ο Mόργκοθ, έκλεψε τα πετράδια και τα έβαλε στη σιδερένια του κορόνα, στο φρούριο της Άνγκμπαντ και πώς ο Φέανορ και οι δικοί του ξεκίνησαν έναν ατέλειωτο και απελπισμένο πόλεμο εναντίον του μεγάλου Eχθρού για να τα πάρουν πίσω. Στο βιβλίο, εκτός από την πτώση του Nούμενουρ υπάρχει επίσης και η υπέροχη ιστορία αγάπης του Mπέρεν και της Λούθιεν.