Tο δημοκρατικό σχολείο της νεωτερικότητας το διαπερνά μια αντινομία: έχει στόχο να διαπλάσει τον ελεύθερο πολίτη, την αυτόνομη ατομικότητα, τον άνθρωπο που σκέφτεται με το δικό του μυαλό, τον στόχο όμως αυτό τον επιδιώκει και τον πετυχαίνει διά της υποχρεωτικότητας και του αναγκασμού. Πράγματι, στο σχολείο, όπου ο μαθητής πηγαίνει θέλοντας και μη και όπου δεν έχει κανένα περιθώριο ουσιαστικής επιλογής, σε αυτόν ακριβώς τον χώρο του ετεροκαθορισμού, διαμορφώνεται ?με τη συνδρομή προφανώς και άλλων εξωσχολικών παραγόντων? το ελεύθερο άτομο, η αυτόνομη ατομικότητα! Tο σχολείο είναι θεσμός μετάδοσης της γνώσης, παράδοσης _όπως σοφά λέγεται στην ελληνική γλώσσα η διδασκαλία, στους μαθητές του πολιτισμού των προγόνων. Tο σχολείο δεν είναι θεσμός καινοτομίας, η καινοτομία ανήκει στους μαθητές αφού αποφοιτήσουν από αυτό. Kεντρική μορφή του σχολείου είναι ο δάσκαλος, που αναλαμβάνει την ευθύνη να διδάξει τον μαθητή, σε μια σχέση μαζί του εξ ορισμού ασύμμετρη. Tα κείμενα του βιβλίου αυτού, όποιο κι αν είναι το θέμα τους, είναι όλα κείμενα ένθερμης αγάπης για το σχολείο και υπεράσπισής του. Yπερασπίζονται ένα σχολείο που λειτουργεί κανονικά, όπου ο δάσκαλος διδάσκει _και δεν επικοινωνεί απλώς με τα παιδιά και οι μαθητές μαθαίνουν γράμματα _ και δεν αποκτούν απλώς δεξιότητες.