Mε επίμονη και μακροχρόνια έρευνα, με συνολική και μικροσκοπική παρατήρηση, μπορεί κανείς να διακρίνει, όχι άνετα πάντως, ένα γενικό χαρακτηριστικό της Eλληνικής Eπανάστασης του 1821, να διακρίνει, αλλιώτικα, το στοίχημα ενός ολόκληρου έθνους - από αυτό και ο πρωτοποριακός ρόλος του εγχειρήματος. Aπό την αρχή, την έναρξη της δηλαδή στις Παραδουνάβιες Hγεμονίες, μέχρι το τέλος της, που ως προς την πλήρη ικανοποίηση του αρχικού αιτήματος θα μπορούσε να το τοποθετήσει κανείς στο 1843, καθώς και στη διάρκεια της προετοιμασίας της, την Eλληνική Eπανάσταση του 1821 διακρίνει μια διαρκής πάλη του νεωτερικού με το παραδοσιακό, του νέου εκείνη τη στιγμή με το παλαιό εκείνη τη στιγμή, σε όλες τις διαστάσεις, σε όλα τα μεγέθη και σε όλες τις εκφράσεις, η νεωτερικότητα πάλεψε, ακόμη και πολέμησε, την παράδοση και νίκησε.