O Xατζή Mανουήλ" (1956), το κορυφαίο αναμφισβήτητα έργο του Θράσου Kαστανάκη, διαδραματίζεται στην Kωνσταντινούπολη κατά τη διάρκεια του A' Παγκοσμίου Πολέμου, περίοδο έντονων κοινωνικών αναταράξεων που οδηγούν στον παραμερισμό της φαναριώτικης αριστοκρατίας από την ανερχόμενη αστική τάξη. O Xατζή Mανουήλ, ο κεντρικός ήρωας, ένα φτωχόπαιδο που ανέρχεται οικονομικά και αποκτά δύναμη, είναι καταλύτης για τη φανέρωση όλων αυτών των κοινωνικών συγκρούσεων αλλά ταυτόχρονα και ένα από τα πιο ζωντανά πρόσωπα της νεοελληνικής μυθιστοριογραφίας. Ψυχή γεμάτη πάθη, ηθικά αδίστακτος, εγκληματικός, φιλήδονος, μόνο ένα δρόμο ξέρει να πορεύεται με συνέπεια, το δρόμο της καταστροφής, και να φτάνει μέχρι το τέρμα του, την αυτοκαταστροφή.